2022 – Avonturen Erfgoed Lentis

Geplaatst op 14 april 2022

2022 – Expositie Lentis Erfgoed

Datum: vanaf 21 juli 2021
Titel expositie I: 125 jaar behandeling
Titel expositie II: Dennenoord 75 jaar bevrijd
Locatie: Expositieruimte Lentis Erfgoed (v.m. Bouwbedrijf/Timmerwinkel E026)

Inleiding

De commissie Erfgoed heeft al enige jaren de v.m. Timmerwerkplaats in gebruik, waar ze haar depot en expositieruimte heeft.
De commissie is van 1 april tot 1 oktober, elke woensdagmiddag geopend.
Na 1 oktober 2019 waren de commissieleden van Erfgoed van mening dat het hoog tijd was voor vernieuwing.
De Corona epidemie heeft de commissie extra tijd gegeven om het grondig aan te pakken.
D.w.z. niet alleen nieuwe rekwisieten en documentatie, maar verbouw, verven, behangen, etc.
Ook bestaat de wens in de commissie, om meer audio en video te gebruiken als presentatiemiddel.

Omdat de expositie in 2021 maar kort toegankelijk was, wegens Corona maatregelen, besloot de commissie Erfgoed om de Expositie een seizoen onveranderd te verlengen.

13-04-2022 – Onthulling monument ‘Dennenoord, een monument van verzet, 1940 – 1945’

Datum: 13 april 2022
Titel: Onthulling monument ‘Dennenoord, een monument van verzet, 1940 – 1945’
Omschrijving: Monument met 19 namen van Dennenoord verzetshelden uit WOII
Organisator: Raad van Bestuur met ondersteuning van Lentis Erfgoed
Boekje: Verzet op Dennenoord tijdens de Tweede Wereldoorlog
Filmopname evenement: Compilatie onthulling door Lentis afd. Communicatie
Programma:

12:00 uur – 13:00 uur: genodigden hebben de mogelijkheid gebruik te maken van een luxe lunch in de expositieruimte van Lentnis Erfgoed, aangeboden door de Raad van Bestuur van Lentis.
13:00 uur – 13:30 uur: inloop in de Ontmoetingskerk onder het genot van koffie, thee en een Drents turfje.
13:30 uur:
- Welkomswoord door ceremoniemeester Hans Hartman (secretaris Raad van Bestuur).
- Presentatie over het georganiseerde verzet vanuit Dennenoord in de periode 1940-1945, door Rense Schuurmans (historicus en lid Cie. Erfgoed)
- Orgelspel door Henk de Muinck (organist)
- Gedicht door Henk de Groot (zoon van verzetsheld Arend de Groot).
- Reflecterende woorden door Arien Storm (voorzitter Raad van Bestuur).
- Onthulling monument door Arien Storm.
- Nazit onder het genot van een drankje.
- Mogelijkheid om de expositieruimte, waar een expositie m.b.t. WOII is gepresenteerd, te bezoeken.

Voorbereidingen:

24 maart 2022 – Opzet voor het aanbrengen van de naambordjes op de sokkel van het monument (Foto: Piet Schollema)

12 april 2022 – Twee medewerkers van firma Avitec, plaatsen met een kraan het monument een dag alvorens de onthulling

12 april 2022 – Het monument staat op haar plek. Het metalen onderdeel is een gerecycled kunstobject. Maker een (helaas) onbekende cliënt. De sokkel is nieuw vervaardigd in opdracht van Vastgoed. E.e.a. is middels ankers aaneen gemaakt tot één geheel.

Programma:

13 april 2022.01

13 april 2022.02

13 april 2022.03

13 april 2022.05

13 april 2022.06

13 april 2022.07

Toespraak Rense Schuurmans:

Toespraak Rense Schuurmans bij onthulling Dennenoord monument van verzet 1940-1945 (13 april 2022)

Beste mensen,

Fijn dat u hier bent.
Het is een bijzondere dag voor u en voor ons.
Inmiddels is het bijna 82 jaar geleden dat de 2^de WO begon, en is het alweer 77 jaar geleden dat die werd beëindigd.
Steeds minder mensen kunnen vanuit eigen ervaring vertellen over hoe het leven er in die jaren op Dennenoord uitzag.
Dat het een bijzondere tijd was, die door heel veel mensen levenslang werd meegedragen is iets wat we vaak horen.
Het was een indringende tijd, een tijd die diep inkerfde.
Hierbij wil ik stilstaan met u.

Ik zal enkele facetten belichten van Dennenoord tijdens de oorlogsjaren.
Het werk en de denk, gevoels- en leefwereld zagen er tijdens de oorlogsjaren anders uit, dan wij tegenwoordig het dagelijks leven doen en ervaren.

U gaat zo meteen een korte film zien die gaat over de krachtige beleving tijdens de periode 1940-1945.
De twee vrouwen die hier vertellen verwoorden de dunne lijn tussen leven en dood die de bezettingstijd hen bracht en de angst die dit gaf.
Angst en spanning zet zich vast in de mens.
Mw. Molenaar-Reiling vertelt over de betekenis van 4 en 5 mei voor haar.
Haar man was tijdens de oorlog op Dennenoord ondergedoken.
Mw. Drenth van Houselt vertelt over een Duitse inval in haar woning en over de angst haar echtgenoot te verliezen.
Ze was toen ze dit verhaal in 2011 vertelde 100 jaar.
De fragmenten duren in totaal ruim 7 minuten.

Film (klik hier voor het kijken naar het filmpje)

Zoals u heeft kunnen zien waren heftige spanning en angst aanwezig bij de mensen die met het verzet van doen hadden.
Het leven van jezelf of van anderen stond op het spel.
Daden van verzet waren zenuwslopend; de adrenaline joeg door het lijf als er een razzia werd verwacht op het terrein.
Ook de angst voor het geweld dat kon komen ging je niet in de kouwe kleren zitten.
Er waren na de oorlog mensen uit het verzet die nauwelijks meer konden wennen aan het gewone leven zonder permanente dreiging, ze misten de stress die paste bij hun daden, of ze ervoeren onbegrip als er geen oor was wanneer ze vertelden over de erge dingen die ze hadden meegemaakt.
Veel mensen uit het verzet voelden zich alleen nog thuis bij lotgenoten, mensen die hetzelfde hadden meegemaakt, of zelfs dat niet.

Ik ga nu een schets geven van Dennenoord in de jaren 40-45.
Toen Duitsland op 10 mei 1940 Nederland binnenviel functioneerde Dennenoord, in Zuidlaren, als een gesticht op het platteland.
Dit was toentertijd de gebruikelijke vormgeving van de zorg voor psychiatrische patiënten zoals die in Nederland plaatsvond.
Het omheinde complex was ongeveer 135 hectare groot en bestond uit een hoofdgebouw, ongeveer 15 grote paviljoenen met in totaal circa 1100 patiënten, een boerderij met landerijen en vee ten behoeve van de eigen voedselvoorziening en daarbij een eigen bakker en slager, een watertoren en werkvoorzieningen voor patiënten. Er waren artsen, verpleegsters, verplegers, administratieve en technische medewerkers; er was een kerk, een dominee en een eigen begraafplaats.
De artsen woonden veelal in herenhuizen op het gestichtsterrein, de geestelijk verzorger, het administratief en technisch personeel woonden in voor hen gebouwde woningen op het terrein, de leerling-verpleegsters op de bovenverdiepingen van de paviljoenen, de hoofdzusters waren gehuisvest in het paviljoen waar ze de leiding uitoefenden; de meeste gehuwde verplegers bezaten eigen woningen in Westlaren, aan de rand van het terrein van Dennenoord, en een enkeling in het dorp.
Het was een complete leefgemeenschap, men leefde dicht opeen, men was sterk op elkaar aangewezen, alles en iedereen was doordrenkt met Dennenoord, met een rijk verenigingsleven.
Zo was er een gymnastiekvereniging, voetbal- en korfbalclubs, een fanfarekorps en een eigen zangvereniging ‘De Harpe Davids’.
Deze dorpachtige gemeenschap bezat een grote saamhorigheid en was overtuigd protestants en dat vooral gereformeerd van kleur.
In die tijd, de jaren 40-45, bestond de mobiele telefoon nog niet.
Dat was ook niet nodig, je kende elkaar, je kwam elkaar tegen.
Dit kenmerkte het sociale leven.

De Duitsers wisten niet wat ze met Dennenoord aan moesten.
Voor de bezetter was het een ondoorzichtige gemeenschap.
De imposante paviljoenen die werden bevolkt door grote aantallen patiënten met soms onvoorspelbaar gedrag, verplegers, verpleegsters en dokters in hun uniformen.
Daarnaast werkplaatsen en werkvoorzieningen, de opslagruimten, de boerderij en dan nog de ziekenafdelingen waar ook patiënten met besmettelijke ziekten werden verpleegd, een lijkenhuis en een begraafplaats.
In deze ondoorzichtige gemeenschap met eigen gewoonten en gebruiken en een afhoudende sfeer, kwam de Duitser niet graag binnen.
Wel op de lanen en paden, maar niet in de gebouwen of het bos achter op het terrein.
De vreemdeling voelde zich niet thuis in deze gemeenschap; voor de buitenstaander voelde het unheimisch, want onvoorspelbaar; wie is wie, is de persoon die in bed ligt wel een patiënt?
En is de man met een witte jas aan wel een verpleegkundige?
De buitenstaander wist het niet.
De bezetter bleef daarom graag uit de buurt van de oninvoelbare en ‘minderwaardige’ patiënt en zijn verzorgers.
Deze voor de bezetter ondoorgrondelijke en afhoudende gemeenschap bood het verzet veel kansen.
Men kon schuiven met rollen, zo kon een medewerker zich voordoen als patiënt, er was veel ruimte voor schuilplaatsen; de psychiatrische context wierp drempels op voor buitenstaanders en de onderlinge loyaliteit van de medewerkers maakte dat Dennenoord een uitstekende basis bood voor het verzet.
De bezetter stuitte op een muur van passieve en actieve tegenwerking.

Tijdens de oorlog pleegden veel medewerkers van Dennenoord verzet tegen de Duitse overheerser.
Er waren enkele tientallen medewerkers die in georganiseerd verband verzet pleegden.
Deze mensen waren actief in de Ordedienst, de Binnenlandse Strijdkrachten of een Knokploeg.
Zij verzorgden onder meer onderduikadressen, hadden zelf onderduikers, vervalsten persoonskaarten, verzamelden gegevens voor de ondergrondse, vervulden koeriersdiensten met bonkaarten, zorgden voor wapendroppings en het verstoppen en distribueren hiervan, werkten mee aan de verschijning van de illegale krant Trouw, namen deel aan de grootste bonnenkraak van Nederland, die in Groningen plaatsvond; meer dan 133.000 bonkaarten waren op het terrein van Dennenoord verborgen en werden van hieruit over Nederland verspreid.

De verzetsmensen werden in hun woon en werkwereld omringd door een grote groep echtgenotes en kinderen, familie, kennissen, collega’s en buurtgenoten; zij waren het die al deze daden van verzet mogelijk maakten.
Zij beleefden angstige momenten tijdens intimiderende invallen in hun woningen en op hun paviljoenen.
Ze hadden geldgebrek wanneer het salaris wegviel van een ondergedoken partner.
Ze weerstonden de eisende vragen naar daden of gezochte personen.
Ze waren bang voor ontdekking van wat in het verzet plaatsvond, hadden zorgen over de voedselvoorziening van de onderduikers in huis of paviljoen.
Ze moesten altijd zorgen en zwijgen en toch het dagelijks leven, vaak met jonge kinderen, vormgeven.
De houding en inzet van deze met Dennenoord verbonden mensen bepaalde in belangrijke mate het succes van het verzet op Dennenoord.
Hiervan is geen woord te veel gezegd. Zo was het.

Dat verzet bieden kon leidden tot de dood, is het lot dat een aantal medewerkers, mensen zoals u en ik, heeft getroffen.
Dat dit verlies een enorme impact had op hun naasten zult u begrijpen en hebben sommigen van de hier nu aanwezigen zelf ervaren.

Voordat ik het woord aan Hans teruggeef wil ik nog het volgende zeggen:
U krijgt vanmiddag een boekje uitgereikt.
Hierin kunt u lezen over de heldhaftige mensen en de omgeving waarin ze werkten.
Tot slot, de familie van de mensen die verzet hebben gepleegd krijgt bericht wanneer de publicatie gereed is met portretten van de verzetsmensen die op het monument worden genoemd.

Rense Schuurmans

Vertelling en gedicht Henk de Groot:

Zo ging het:

Ik dank de Raad van Bestuur voor de uitnodiging.
Het is een wonder dat ik hier sta.
Razzia 1944.
Onze onderduiker kon niet meer in zijn schuilplaats komen.
(We leerden: ‘sind hier juden? NEIN!’)
Het ging gelukkig goed.
Maar het leven van vader, moeder, vijf kleine jongetjes en vier of vijf onderduikers hing aan een zijden draad.
Oorverdovend.

Gedicht:
Het gaat over Bethlehem, de oorlog en de eschatologie.
Elke zin is een verhaal.

Een zee van haat en kwaad,
Waart door de straat.
Een ster is opgegaan,
De dragers moeten er mee ten onder gaan.
Miljoenen worden omgebracht,
Ontkleed en afgeslacht,
Waar blijft na zoveel onrecht,
De vrede het geluk nu echt?
De wereld wil slechts strijd,
Tot aan de eeuwigheid.
Dan komt het Koninkrijk,
Niet aan een aards gelijk.
Daar is voor ieder een woning,
Bij die Koning.
Die door Zijn onderdanen wordt geëerd,
En tot in eeuwigheid regeert.

Henk De Groot

Onthulling:

12 april 2022.08

12 april 2022.09

12 april 2022.10

12 april 2022.11

12 april 2022.12

12 april 2022.13

12 april 2022.14

12 april 2022.15

12 april 2022.16

12 april 2022.17

12 april 2022.18

12 april 2022.19

12 april 2022.20

Lentisnet bericht door afd. Communicatie op 14 april 2022:

Woensdag 13 april was er een bijzonder evenement op het Dennenoordterrein van Zuidlaren: de onthulling van het monument dat bij de Ontmoetingskerk is geplaatst om de 17 mannen en 2 vrouwen te eren die in WO II verzetsactiviteiten hebben ontplooid vanaf en rondom Dennenoord. Nabestaanden woonden de onthulling van het monument bij en vonden het heel mooi dat hun voorouders postuum geëerd worden. Het monument is een plaquette met daarop de namen van de verzetsmensen.

RTV Drenthe was ook aanwezig en interviewde een familielid en Arien Storm (gesprek begint vanaf 13.10 uur).
Monument voor toen en nu
De heldhaftige acties van deze mensen raken Lentis ook nu nog. Wij staan immers voor een maatschappij waar ras, geslacht, religie en seksuele geaardheid niets uitmaken. De dappere mensen die meer dan 75 jaar geleden de inhumane bezetter dwars zaten en opkwamen voor hun medemens, zijn een voorbeeld voor Lentis.

Arien vertelde er dit over in haar speech:

Lentis staat voor een inclusieve samenleving, voor erbij horen. We leveren zorg en ondersteuning aan mensen voor wie wij het meest van betekenis kunnen zijn: voor de mensen met complexe psychiatrische problemen. In onze behandeling en begeleiding zetten we in op ontwikkeling en herstel. Een erg belangrijk onderdeel van het herstel is maatschappelijk herstel. Een plek in de samenleving is essentieel voor ieders kwaliteit van leven. De samenleving is van ons allemaal. Iedereen –niemand uitgezonderd- is onderdeel van de samenleving.

Hoe anders was dat in de Tweede Wereldoorlog. De bezettingsperiode van 1940 tot 1945 stond voor stigmatisering, uitsluiting, traumatisering en overheersing. Op Dennenoord stuitte dat op verzet. Tientallen medewerkers waren actief in het verzet. Dat was mogelijk omdat rondom hen een grote groep mensen, echtgenotes en kinderen, familie, kennissen, collega’s en buurtgenoten dit verzet mogelijk maakten. Uw familie dus. Uw naasten.

We vinden het belangrijk om deze periode die zich kenmerkte door uitsluiting en onderdrukking een plek te geven in onze geschiedenis. Juist omdat we ons inzetten voor een samenleving waar iedereen erbij hoort.

Gedurende de afgelopen jaren hebben we het lijden, de gevolgen van de onderdrukking en het verzet in monumenten, herdenkingen, exposities, lesbrieven voor scholieren, en publicaties herdacht. In maart herdenken we jaarlijks in Groot Bronswijk dat daar 4 Joodse bewoners van het gesticht in Wagenborgen zijn weggevoerd en vermoord. In april ontvangen we hier schoolkinderen van alle scholen in Zuidlaren om ze te vertellen over de oorlogsperiode. En op het terrein zijn verschillende monumenten die herinneren aan deze periode. Met De Helletocht herdenken we de 56 patiënten die onder erbarmelijke omstandigheden zijn overleden tijdens de evacuatie naar Franeker. Het Ondergedoken verleden bij het Wilhelminahuis is een monument voor onderduikers. En dan nog de vele boeken die zijn verschenen, allemaal monumenten op zich. En nu dan dit monument: een eerbetoon aan al die dappere medewerkers die verzet pleegden.
Speciaal boekje ‘Dennenoord, monument van verzet in 1940 – 1945’
De aanwezigen bij de onthulling van het monument, kregen een begeleidend boekje, samengesteld door Rense Schuurmans en Lentis Erfgoed. Dit is bijgevoegd. Het geeft een mooie inkijk over de situatie in de oorlog op Dennenoord, de levens van de verzetsstrijders en de jaren na de oorlog tot nu op Dennenoord.
Met dank aan Lentis Erfgoed
De Raad van Bestuur dankt de leden van de commissie Lentis Erfgoed voor het meedenken, ondersteunen en mede organiseren. Lentis Erfgoed heeft een expositieruimte op het Dennenoordterrein, elke woensdagmiddag geopend vanaf 13.30 uur. Je kunt daar ook een geprinte uitgave ophalen van het boekje ‘Dennenoord, monument van verzet in 1940 – 1945′. Meer foto’s vind je op de Facebookpagina van Lentis Erfgoed.

14 april 2022 – Dagblad van het Noorden – Negentien namen krijgen plek op verzetsmonument Dennenoord

28-04-2022 – Mensen met een handicap in de Tweede Wereldoorlog

Datum: 28 april 2022
Plaats: Synagoge Groningen
Titel: Mensen met een handicap in de Tweede Wereldoorlog
Omschrijving: Het verhaal van de Tweede Wereldoorlog is niet compleet zonder ook de geschiedenis van mensen met een handicap/beperking te weten. Het is belangrijk om onszelf en onze medeburgers bewust te maken hoe flinterdun onze cultuur van verdraagzaamheid en diversiteit is. En hoe makkelijk mensen andere mensen als karikaturen en wegwerpmateriaal kunnen gaan zien en behandelen. Helaas geen nieuw verhaal, dit verhaal van uitsluiting, verwaarlozing en tenslotte vernietiging van ‘waardeloze mensen’. In Groningen betreft het in de meeste gevallen Joodse burgers.
Organisator: Deze avond wordt georganiseerd door de Werkgroep Toegankelijk Groningen in samenwerking met Synagoge Groningen.
Programma:

19.00 uur: Synagoge open voor wie meer wil weten van de Synagoge en de Joodse cultuur.
19.30 uur: Welkom en de bedoeling van deze avond.
- Anna van der Molen, avondvoorzitter en gespreksleider
- OVCG (Oorlogs en Verzets Centrum Groningen) en Groninger Archieven
19.40 uur: Geschiedenis van mensen met een handicap: van Duitsland naar Nederland naar Groningen.
- Agnes van Wijnen – www.gehandicaptenschrijvengeschiedenis.nl
20.10 uur: Geschiedenis van Joodse dove leerlingen in het doveninstituut.
- Henk Betten – Historie Doven Groningen
20.40 uur: Dennenoord in WO II en de Helletocht naar Franeker.
- Rense Schuurmans – Lentis Historisch Erfgoed.
21.00 uur: Een oorlog gaat generaties mee.
- Marlieke de Jonge – Werkgroep Toegankelijk Groningen
21.20 uur: Afsluiting door de avondvoorzitter.
21.30 uur: Napraten.

Voorzieningen: Vanzelfsprekend wordt rekening gehouden met de brede variatie van mensen met een handicap/beperking. Voor mensen met een rolstoel of andere wielen is een makkelijke ingang aan de zijkant (Nieuwstad 28). De Synagoge zelf is beneden geheel toegankelijk en er is een aangepaste toiletruimte.

Voor tolken NGT wordt gezorgd.
We doen ons best visueel materiaal van gesproken tekst te voorzien.
Hulphonden zijn welkom.

28 april 2022.01 – Rense Schuurmans (Lentis Erfgoed) vertelt over de deportatie van 528 psychiatrische patiënten van Dennenoord op de nacht van 27 op 28 maart 1945 met vertaling van een doventolk

28 april 2022 – Dagblad van het Noorden – Symposium over deportatie gehandicapten in de oorlog

Link naar post ‘herdenken en reflecteren in synagoge Groningen’

20-05-2022 – Rondleiding van Mesdag

Datum: 20 mei 2022
Titel: Rondleiding van Mesdag
Omschrijving: Ontvangst met film in de Bestuurskamer van het Hoofdgebouw, rondleiding over het Dennenoord terrein en een bezoek aan de expositieruimte Lentis Erfgoed
Organisator: Lentis Erfgoed

20 mei 2022.001 – Rense Schuurmans verteld over de begraafplaats (Foto: Titia Kootstra)

20 mei 2022.002 – Rense Schuurmans verteld over de begraafplaats (Foto: Titia Kootstra)

20 mei 2022.003 – Suppoosten Lentis Erfgoed tijdens de rondleiding aan de van Mesdag. Van links naar rechts: Klaas Hulsebos; Meike Stam en Rense Schuurmans (Foto: Titia Kootstra)

20 mei 2022.004 – Suppoosten Lentis Erfgoed tijdens de rondleiding aan de van Mesdag. Van links naar rechts: Klaas Hulsebos; Meike Stam en Rense Schuurmans (Foto: Titia Kootstra)

20 mei 2022.005 – Suppoosten Lentis Erfgoed tijdens de rondleiding aan de van Mesdag. Van links naar rechts: Klaas Hulsebos; Meike Stam en Rense Schuurmans (Foto: Titia Kootstra)

20 mei 2022.006 – Geschiedenis Dennenoord middels film in de Bestuurskamer van het Hoofdgebouw (Foto: Meike Stam)

20 mei 2022.007 – Geschiedenis Dennenoord middels film in de Bestuurskamer van het Hoofdgebouw (Foto: Meike Stam)

20 mei 2022.008 – Rondleiding over het terrein. (Foto: Meike Stam)

20 mei 2022.009 – Rondleiding over het terrein (t.h.v. de Watertoren). (Foto: Meike Stam)

20 mei 2022.010 – Rondleiding in de obductie ruimte van het Mortuarium. (Foto: Meike Stam)

20 mei 2022.011 – Rondleiding over het terrein. (Foto: Meike Stam)

20 mei 2022.012 – Rondleiding over het terrein. (Foto: Meike Stam)

20 mei 2022.013 – Rondleiding over het terrein (t.h.v. de v.m. Timmerwinkel, waar vandaag de expositieruimte van Lentis Erfgoed gevestigd zit). (Foto: Meike Stam)

20 mei 2022.014 – Rondleiding over het terrein (t.h.v. de v.m. Timmerwinkel, waar vandaag de expositieruimte van Lentis Erfgoed gevestigd zit). (Foto: Meike Stam)

10-09-2022 – Open Monumentendag

Datum: 10 september 2022
Titel: Open Monumentendag
Thema: Duurzaam duurt het langst
Locatie:

Hoofdgebouw
Ontmoetingskerk
Expositieruimte
Mortuarium + Begraafplaats

Inhoud:

Hoofdgebouw (72 bezoekers)
- Rondleiding kunstroute
- Korte film ‘Groeten uit Dennenoord’
- Presentatie over locatie Hoofdgebouw (bouw, installaties en verduurzamen) – Klik hier
- Plattegronden
- Portrettenreeks
Ontmoetingskerk (77 bezoekers)
- Kunst
- Korte film ‘125 jaar Dennenoord’ – Klik hier
Expositieruimte (49 bezoekers)
- Expositie ‘127 jaar behandeling’
- Expositie ‘Dennenoord in WO II’
- Rondleiding Begraafplaats en Mortuarium (34 bezoekers)

Georganiseerd door:

Lentis Erfgoedcommissie: Harry Haaring; Monique Huizer; Klaas Hulsebos; Piet Schollema; Rense Schuurmans; Meike Stam; Melle Visser & Jan-Barend de Vries
Lentis Kunstcommissie: Erik-Jan Braam; Piet Schollema & Anton Zonderman

www.openmonumentendag.nl

6 september 2022 – Lentisnet

7 september 2022.01 – Oostermoer

07-09-2022.02 – Oostermoer (waar een foto met onze locatie Zonneheuvel, foutief als Hoofdgebouw gepresenteerd is)

10 september 2022.01 – Speldjes t.b.v. de suppoosten is nieuw dit jaar (Foto: Monique Huizer)

10 september 2022.02 – vanaf 10:00 uur zijn we geopend, de deuren staan open en onze kerk is als deelnemer van de Monumentendag herkenbaar middels een vlag (Foto: Monique Huizer)

10 september 2022.03 – Harry Haaring, suppoost commissie Erfgoed, verteld (Foto: Monique Huizer)

10 september 2022.04 – Naast de aanwezige kunst en de indrukwekkende architectuur, draait er nonstop de ingekorte film ‘125 jaar Dennenoord’ (Foto: Monique Huizer)

10 september 2022.05 (Foto: Rense Schuurmans)

10 september 2022.06 (Foto: Rense Schuurmans)

10 september 2022.07 (Foto: Rense Schuurmans)

10 september 2022.08.1 – De entree van het Hoofdgebouw is voor deze dag ingericht t.b.v. de Open Monumentendag. Mooie plattegronden, boeken en overige informatie te bekijken, tot dat de volgende groep mag vertrekken voor een rondleiding (Foto: Meike Stam)

10 september 2022.08 – De Bestuurskamer in het Hoofdgebouw gevuld met info- en fotomateriaal (Foto: Jan-Barend de Vries)

10 september 2022.09 – De Bestuurskamer in het Hoofdgebouw (Foto: Jan-Barend de Vries)

10 september 2022.10 – Aula in het Mortuarium (Foto: Klaas Hulsebos)

10 september 2022.11 – Aula in het Mortuarium (Foto: Klaas Hulsebos)

10 september 2022.12 – Koelcel ruimte in het Mortuarium (Foto: Klaas Hulsebos)

10 september 2022.13 – Obductie ruimte in het Mortuarium (Foto: Klaas Hulsebos)

10 september 2022.14 – Obductie ruimte in het Mortuarium (Foto: Klaas Hulsebos)

10 september 2022.15 – Obductie ruimte in het Mortuarium (Foto: Klaas Hulsebos)

10 september 2022.16 – Obductie ruimte in het Mortuarium (Foto: Klaas Hulsebos)

11-10-2022 – Rondleiding leerling verpleegkundigen

Datum: 11 oktober 2022
Plaats: Expositieruimte Lentis Erfgoed & Dennenoord terrein
Titel: Rondleiding leerling verpleegkundigen

11 oktober 2022.01 (Foto: Marijke Smit)

11 oktober 2022.02 (Foto: Marijke Smit)

11 oktober 2022.03 (Foto: Marijke Smit)

11 oktober 2022.04 (Foto: Marijke Smit)

11 oktober 2022.05 (Foto: Marijke Smit)

11 oktober 2022.06 (Foto: Marijke Smit)

12-10-2022 – Overhandiging 1e exemplaar speurtocht DNO

Datum: 12 oktober 2022
Plaats: Expositieruimte Lentis Erfgoed
Titel: Overhandiging 1e exemplaar speurtocht Dennenoord door Moniek Brunsting aan Klaas Hulsebosch
Informatie: Wat is er mooier dan het meedoen met de speurtocht op het terrein van Dennenoord die Moniek Brunsting heeft gemaakt? Kinderen en volwassenen kunnen op een speelse manier kennismaken met dit therapeutische landgoed zoals dat vroeger werd genoemd. Inmiddels is er op het terrein een Kringloopwinkel en een Repair Cafe, zoals heel veel mensen inmiddels al weten, maar toch blijft er nog veel te ontdekken. Er zijn nog mensen die niet weten dat je zomaar op het terrein mag komen. Dat is niet zo gek, want vroeger mocht dit ook niet. Gelukkig is dit nu anders. Lentis Erfgoed is dan ook blij dat Moniek haar speurtocht helpt bij de ontmoeting met misschien wel de groenste wijk van Zuidlaren. Ja, want dat is het ook, de speurtocht doe je in een gezonde en veilige omgeving.

12 oktober 2022.01 (Foto: Wieke Hoekstra)

12 oktober 2022.02 (Foto: Moniek Brunsting)

12 oktober 2022.03 (Foto: Wieke Hoekstra)

12 oktober 2022.04 (Foto: Moniek Brunsting)

12 oktober 2022.05 (Foto: Moniek Brunsting)

12 oktober 2022.06 (Foto: Wieke Hoekstra)

12 oktober 2022.07 (Foto: Klaas Hulsebosch)

03-11-2022 – Rondleiding afd. H.R. Lentis

Datum: 3 november 2022
Plaats: Expositieruimte Lentis Erfgoed
Titel: Rondleiding afd. H.R. Lentis

06-12-2022 – Bezoek aan Museumcommissie Landgoed Veldwijk te Ermelo

Datum: 6 december 2022
Titel: Bezoek aan Museumcommissie Landgoed Veldwijk te Ermelo
Omschrijving: Bezoek aan de commissie erfgoed Veldwijk in het museum Parkzicht te Ermelo.
* V.m. zustergesticht Veldwijk, de 1e Stichting van de Vereniging, gesticht in 1885.

Met 7 commissieleden van Erfgoed Lentis, vertrokken we, met Filip Stokebrook achter het stuur, om 09.30 uur vanaf locatie Magazijn Logistiek Centrum (E225) Dennenoord, richting Ermelo.
De museumcommissie landgoed Veldwijk, zit gevestigd (vanaf 1986) in een prachtig wit gebouw met de naam ‘Parkzicht’, gebouwd in 1888 als Paviljoen 12 voor de verpleging van twee dames in de 1e klasse.
Paviljoen 12 kreeg in 1895 de naam ‘Parkzicht’ vanwege het uitzicht op het ‘Vermeulenpark’.
Onder het genot van koffie, thee en citroenkwarktaart voeren we ‘Erfgoed gesprekken’.
Dan mogen we het museum bekijken.
Het komt ons allemaal zo bekend voor ….
Namen van medewerk(st)ers, die ook ooit iets betekend hebben op ons Dennenoord.
Paviljoen- en dienstgebouwnamen, die exact of heel erg lijken op onze (oud)benamingen.
De structuur van het landgoed…
De oude foto’s, waarvan de opstelling (tafel, handgeknoopt kleed, plantje of een vaas bloemen met daaromheen een vader, moeder en personeel met de meest serieuze blik die men maar kon opzetten, kijkend in de lens) gelijk is, aan al die foto’s die destijds op Dennenoord gemaakt zijn.
Zelfs de Bijbeltekst op de gevel van het Hoofdgebouw Veldwijk, komt grotendeels overeen met die van ons Hoofdgebouw.
We lunchen in Restaurant ‘Beukenrode’, waarvan de aanwezige functionaliteiten vergelijkbaar zijn met een kruising tussen ons Restaurant Zuidend en de Kimme (vanwege het aanwezige toneel).
Een rondleiding over het landgoed leert ons dat het terrein veel uitgestrekter is dan Dennenoord.
De museumcommissie langoed Veldwijk bestaat vanaf 1986, en men heeft in al die jaren veel aandacht geschonken aan het archiveren en beschrijven van hen archieven.
Wat ook duidelijk te zien was in een mooie grote ruimte, met brandvertragende archiefkasten.
Hier kunnen wij nog wat van leren ….
Je zou bij wijze van, een waterpas langs de keurig opgestapelde documenten kunnen leggen ….
Waar wij de prioriteit bij het digitaliseren en publiceren hebben gelegd, heeft de museumcommissie landgoed Veldwijk dit gedaan bij haar archief.
Een gezond gevoel van jaloezie bekroop ons, bij het zien van de veilig opgeruimde en gestructureerde papiermassa.
Wij hebben nog veel te doen ….
Voor dat we het wisten, was het alweer tijd om aan onze terugreis te beginnen.
We namen afscheid met de uitnodiging aan de museumcommissie landgoed Veldwijk om a.k. voorjaar Zuidlaren te bezoeken en dan vooral erfgoed Wolfheze mee te nemen.
Het was een mooie dag.

6 december 2022.00 – Museum Parkzicht Veldwijk (Foto: Monique Huizer)

6 december 2022.01 – Museum Parkzicht Veldwijk (Foto: Monique Huizer)

6 december 2022.18 – Warm ontvangst met koffie, thee en gebak door collega commissieleden van Veldwijk. (Foto: Jan-Barend de Vries)

6 december 2022.19 – Warm ontvangst met koffie, thee en gebak door collega commissieleden van Veldwijk. (Foto: Jan-Barend de Vries)

6 december 2022.22 – Het museum van Veldwijk. (Foto: Jan-Barend de Vries)

6 december 2022.14 – Fragment uit de expositie in het museum ‘Parkzicht’. (Foto: Filip Stokebrook)

6 december 2022.15 – Fragment uit de expositie in het museum ‘Parkzicht’. (Foto: Filip Stokebrook)

6 december 2022.16 – Fragment uit de expositie in het museum ‘Parkzicht’. (Foto: Filip Stokebrook)

6 december 2022.17 – Fragment uit de expositie in het museum ‘Parkzicht’. (Foto: Filip Stokebrook)

6 december 2022.20 – En rekwisiet uit het depot van erfgoed Veldwijk: anti masturbatie middel (Foto: Meike Stam)

6 december 2022.21 – En rekwisiet uit het depot van erfgoed Veldwijk: anti masturbatie middel (Foto: Meike Stam)

6 december 2022.23 – Het fantastische geordende archief van Veldwijk. (Foto: Jan-Barend de Vries)

6 december 2022.02 – Herinnering tableau t.g.v. 40 jarig voorzitterschap van Lucas Lindeboom. Het tableau hangt in de entree van het Hoofdgebouw Veldwijk (Foto: Monique Huizer)

6 december 2022.03 – Fragment van het herinnering tableau t.g.v. 40 jarig voorzitterschap van Lucas Lindeboom. Het Witte huis van Dennenoord. Het tableau hangt in de entree van het Hoofdgebouw Veldwijk (Foto: Monique Huizer)

6 december 2022.04 – Tekst op de gevel van het Hoofdgebouw Veldwijk (Foto: Monique Huizer)

6 december 2022.24 – Lunchen in Restaurant ‘Beukenrode’ Veldwijk. (Foto: Jan-Barend de Vries)

6 december 2022.05 – V.m. Sanatorium ‘De Hooge Riet’ uit 1939, waar men momenteel luxe appartementen t.a.v. particulieren creëert. (Foto: Monique Huizer)

6 december 2022.27 – Rondleiding op het terrein van Veldwijk. De omgeving lijkt zo op die van ons Dennenoord. (Foto: Jan-Barend de Vries)

6 december 2022.28 – ‘Veldwijk meet Dennenoord’, poseren voor het standbeeld van Lucas Lindeboom (onthuld op 4 juni 1934, t.g.v. het 50-jarig bestaan van de Vereniging). Lindeboom richtte, samen met een aantal anderen, in oktober 1884 de Vereniging voor de Christelijke verzorging van Krankzinnigen op. (Foto: Dick van Wijngaarden)

6 december 2022.13 – Informatiebord t.b.v. de Begraafplaats (Foto: Filip Stokebrook)

6 december 2022.06 – Begraafplaats Veldwijk Ermelo (Foto: Monique Huizer)

6 december 2022.07 – Het landgoed Veldwijk heeft inmiddels al vele paviljoenen afgebroken. Een architect heeft in de stijl van de Lukaskerk, woningen ontworpen t.a.v. particuliere bewoning. Zo houdt het landgoed toch de uitstraling van het landgoed zoals het ooit was. (Foto: Monique Huizer)

6 december 2022.08 – Het landgoed Veldwijk heeft inmiddels al vele paviljoenen afgebroken. Een architect heeft in de stijl van de Lukaskerk, hele fraaie woningen ontworpen t.a.v. particuliere bewoning. Zo houdt het landgoed toch de sfeer van het landgoed zoals het ooit was. (Foto: Monique Huizer)

6 december 2022.07 – De Lukaskerk, gebouwd in 1889 (20 april 1890 in gebruik genomen) en uitgebreid met twee zijvleugels in 1901 op het landgoed Veldwijk, waar nog elke zondagmorgen om 10.15 uur een viering wordt gehouden. (Foto: Monique Huizer)

6 december 2022.10 – Opvallend zijn de vele zelfde benamingen t.a.v. de paviljoenen en dienstgebouwen. (Foto: Monique Huizer)

6 december 2022.11 – Opvallend zijn de vele zelfde benamingen t.a.v. de paviljoenen en dienstgebouwen. (Foto: Monique Huizer)

6 december 2022.12 – Aan alles komt een einde, zo ook aan ons bezoek aan de zeer gastvrije commissieleden van de museumcommissie landgoed Veldwijk. We verzamelen ons voor de terugreis naar Zuidlaren. (Foto: Monique Huizer)

6 december 2022.26 – We verzamelen ons voor de terugreis naar Zuidlaren. (Foto: Jan-Barend de Vries)

14-12-2022 – Uitstapje Erfgoed Lentis naar Synagoge Groningen

Datum: 14 december 2022
Titel: Uitstapje Erfgoed Lentis aan Synagoge Groningen
Georganiseerd door: Jan-Barend de Vries

Op woensdag 14 december zijn we met een aantal commissie Erfgoed Lentisleden naar de Synagoge aan de Folkingestraat 60 te Groningen geweest. Jan-Barend de Vries had e.e.a. georganiseerd. We werden ontvangen door Willem, een vrijwilliger die onze rondleiding verzorgde. Na een kop koffie of thee met een plak oude wijvenkoek, nam Willem ons mee de Folkingestraat in. Willem leerde ons dat deze straat voor de Tweede wereldoorlog, een straat was, waarvan 60 à 70% van de bewoners en ondernemers uit Joden bestonden. De straat Nieuwstad, welke haaks op de Folkingestraat aansluit, was het arme gedeelte, wat voornamelijk bestond uit kleine huizen.
De meeste Groningse Joden zijn afgevoerd en vermoord in kampen, waardoor er maar een heel klein gedeelte van de oorspronkelijke bewoners terugkwam. Daardoor was er sprake van veel leegstand. De kleine huizen in de straat Nieuwstad zijn daardoor verkocht aan huisjesmelkers en aan de seksindustrie.

In de Folkingestraat waren veel kunstwerken m.b.t. de Joodse geschiedenis te zien, welke als je ze niet weet te ‘zitten’ er nietsvermoedend aan voorbij loopt.
Kortom, met nu wel de wetenschap, wordt een wandeling door deze straat nooit meer hetzelfde ….
Het was heel erg koud, maar wel droog en zeker de moeite waard.

Weer terug in de Synagoge, eerst opwarmen met een kop koffie of thee ….
Vervolgens mochten we ‘achter het hekwerk’, wat uitsluitend toegestaan is onder begeleiding van een vrijwilliger van de Synagoge.
Willem vertelde over Joodse gebruiken, rekwisieten en rituelen.
Het was een zeer leerzame dag.
Jan-Barend bedankt voor dit uitstapje!