Medische informatie
- Affectvervlakking (affectarmoede):
- emotionele afstomping, het minder intens beleven van vreugde en verdriet. Dit kan een onderdeel zijn van schizofrenie.
- emotionele afstomping, het minder intens beleven van vreugde en verdriet. Dit kan een onderdeel zijn van schizofrenie.
- Apomorphine:
- Historisch gezien is apomorfine geprobeerd voor een verscheidenheid aan toepassingen, waaronder als een manier om angst en hunkeren in alcoholici te verlichten, een braakmiddel (braken op te wekken), voor de behandeling van stereotiep gedrag (herhaald gedrag) in boerderijdieren, en meer recentelijk bij de behandeling van erectiestoornissen . Momenteel wordt apomorfine gebruikt bij de behandeling van de ziekte van Parkinson . Het is een krachtige braakmiddel en mag niet worden toegediend zonder braakwerend zoals domperidon .
- Autoclaaf:
- Een autoclaaf is een toestel waar door middel van stoom onder druk vloeistoffen, instrumenten, glas, bepaalde plastieken en doeken gesteriliseerd kunnen worden. Hetzij 15 minuten bij 121° Celsius, hetzij 3 minuten bij 134 °C en 2 atmosfeer druk (voor onverpakt materiaal) of 5 atmosfeer voor verpakt materiaal. Een autoclaaf bestaat uit een drukvat dat water bevat en een bakje van gaas of geperforeerd metaal waarin de instrumenten gesteriliseerd kunnen worden. Door de overdruk wordt de temperatuur van het water hoger dan 100 °C (121 °C – 134 °C), waardoor bacteriën, virussen en schimmels sneller en zekerder worden gedood. Een autoclaaf wordt onder andere gebruikt in microbiologische laboratoria en ziekenhuizen.
- Barbituraten:
- zijn derivaten van barbituurzuur en hebben als GABA-agonist een sterk dempende werking op het centraal zenuwstelsel, variërend met de dosis van lichte sedatie (kalmerend effect) tot een diepe (onomkeerbare) coma en de dood. Toepassingen zijn onder andere als:
- Slaapmiddel
- Kalmeringsmiddel (tranquillizer)
- Anti-epilepticum
- Inductiemiddel bij narcose, met name de natriumzouten van thiopental en methohexital
- Euthanaticum (bijvoorbeeld Natriumthiopental)
- zijn derivaten van barbituurzuur en hebben als GABA-agonist een sterk dempende werking op het centraal zenuwstelsel, variërend met de dosis van lichte sedatie (kalmerend effect) tot een diepe (onomkeerbare) coma en de dood. Toepassingen zijn onder andere als:
- Bilirubine:
- is een afvalstof die voornamelijk vrijkomt bij afbraak van oude rode bloedcellen. Bilirubine is het afbraakproduct van hemoglobine, de rode bloedkleurstof. Bilirubine is giftig voor het lichaam, het wordt door de lever uit het bloed genomen en aan de galvloeistof toegevoegd. Via de galblaas en de dunne darm verlaat het in de uitwerpselen het lichaam.
- Bradyfrenie (traagheid van denken):
- is de traagheid van het denken en een veel voorkomende manifestatie van vele aandoeningen van de hersenen. Het kan ook de bijwerking zijn van verschillende soorten psychiatrische medicatie. Bradyfrenie kan worden begrepen bij stoornissen zoals de ziekte van Parkinson en sommige vormen van schizofrenie. Het wordt ook wel een psychische akinesie genoemd. De getroffenen vertonen vaak onoplettendheid en een vertraagde reactie, wat leidt tot verminderde productiviteit wanneer een taak wordt gegeven. Deze patiënten reageren vaak alleen met antwoorden van één woord en geven geen volledig antwoord. Klachten over problemen met denken en het uiten van gedachten komen veel voor. Veel van hun tijd wordt besteed aan het zoeken naar woorden om hun gevoelens te beschrijven bij het communiceren met anderen.
- Cerebrale atrofie (hersenatrofie):
- Cerebrale atrofie of hersenatrofie verwijst naar het progressieve verlies van neuronen (hersencellen). Hierdoor ontstaat een kleinere hersengrootte. Één enkel hersendeel is aangetast of heel de hersenen zijn getroffen door cerebrale atrofie. Hersenatrofie treedt op door de normale veroudering, maar enkele aandoeningen, infecties, overmatig alcoholgebruik en vitaminetekorten leiden mogelijk tot de hersenaandoening.
- Chloorpromazine (medicatie):
- is een fenothiazinederivaat dat bekendstaat als klassiek antipsychoticum. Het werd in 1951 gesynthetiseerd en was, als eerst bruikbare antipsychoticum, een enorme stap vooruit in de behandeling van psychose en schizofrenie. In Nederland was chloorpromazine tot 2008 op de markt onder de naam Largactil. Het werd weinig meer toegepast vanwege de soms ernstige bijwerkingen en de interacties met andere geneesmiddelen. De introductie van even effectieve middelen, de zogenaamde atypische antipsychotica, zoals olanzapine en quetiapine die andere bijwerkingen kennen, deden het gebruik verder afnemen.
- Colorimeter:
- Een colorimeter is een apparaat dat wordt gebruikt om de absorptie van licht van een bepaalde oplossing te meten. De lichtabsorptie is dan te meten bij verschillende golflengtes van licht (= verschillende kleuren). De meest gebruikte toepassing van de colorimeter is aan de hand van de lichtabsorptie (of bij sommige colorimeters lichttransmissie) en met behulp van een verdunningsreeks de concentratie van een bepaalde oplossing te achterhalen. Verschillende chemische stoffen absorberen verschillende golflengtes licht. De absorptie en de concentratie staan dan ook rechtstreeks in verhouding met elkaar.
Colorimeter uit 1960
- Creatine:
- is een organische stikstofverbinding die van nature voorkomt in gewervelden. Creatine is een tussenproduct bij de energievoorziening van spier- en zenuwcellen. In het lichaam wordt creatine gevormd uit drie aminozuren: arginine, glycine en methionine.
- Defect-schizofrenie (Schizofrene resttoestand):
- Schizofrene resttoestand of defect-schizofrenie is een vorm van schizofrenie waarbij de patiënt minder last heeft van wanen en hallucinaties. Het wordt gerekend tot het schizoïde spectrum. Het ziektebeeld is vaak veranderd naar volledige inactiviteit en mutisme. De negatieve symptomen staan dus meer op de voorgrond dan de positieve symptomen. Soms heeft de patiënt afwijkende opvattingen of waarnemingen die echter geen echte wanen zijn.
- Dementie (verzamelnaam)
- is een verzamelnaam van meervoudige stoornissen in verstandelijke vermogens (waaronder het geheugen), stemming en gedrag. Dementie komt voor bij klinische syndromen die door verschillende hersenziekten worden veroorzaakt.
- Elektro-encefalografie (EEG):
- is een methode om de elektrische activiteit van de hersenen te meten. Het is een non-invasieve ingreep, waarbij de elektroden doorgaans op de hoofdhuid worden geplakt. Eeg meet potentiaalverschillen die ontstaan door de ionenstroom in de zenuwcellen van de hersenen. In de kliniek wordt er met een eeg gekeken naar spontane elektrische activiteit in de hersenen gedurende een bepaalde tijd, gemeten door meerdere elektroden die op het hoofd worden geplaatst. Meestal zijn dit er ongeveer 20 en zijn ze bevestigd in een soort muts. Een standaardsysteem om deze elektroden op de scalp te bevestigen is het zogeheten 10-20-systeem. Om goed contact te kunnen maken met de hoofdhuid wordt tussen de elektroden en de huid een geleidende contactvloeistof aangebracht.
- Endogene Depressie:
- Dit is een depressie die veroorzaakt wordt door een scheikundig tekort aan neurotransmitters in de hersenen, en dit om aangeboren oorzaak. Ook soms melancholie genoemd. Is in feite een eenpolige manisch-depressieve ziekte. Begint meestal boven de leeftijd van30 jaar. Tweemaal zo vaak bij vrouwen als bij mannen. Duurt enkele maanden, en treedt dikwijls jaarlijks op hetzelfde moment op. Symptomatisch is vooral een enorme passiviteit. Depressief over de hele lijn. Leidt soms tot een soort catatonie (ze zitten of liggen daar zomaar wat).
- Exacerbatie (medische term):
- Exacerbatie is een medische term voor toename van ziektesymptomen. Hij wordt gebruikt voor chronische aandoeningen die een wisselende mate van activiteit vertonen. Er wordt van een exacerbatie gesproken als de ziekte meer actief wordt, na een tijdlang weinig of geen activiteit te hebben vertoond. Soms wordt ook het werkwoord exacerberen gebruikt.
- Geelzucht (icterus):
- is het symptoom dat de patiënt geel ziet. Dit is meestal het best te zien aan het oogwit. Dit verschijnsel kan vele oorzaken hebben. De gele kleurstof die de kleur veroorzaakt is bilirubine, een afbraakproduct van de heem-groep in hemoglobine.
- Haemoglobine:
- Hemoglobine is een gespecialiseerd eiwit dat het transport van zuurstof (O2) en koolstofdioxide (CO2) door het bloed van veel dieren verzorgt. Rode bloedcellen zijn voor 1/3 deel gevuld met hemoglobine. IJzer in het hemoglobine geeft bloed zijn rode kleur. De verbinding van zuurstof en hemoglobine (oxyhemoglobine) is lichtrood.
- Hersenverweeking (paralyse):
- Hersenverweeking – Wanneer door eenig pathologisch proces in de hersenvaten, of door een embolus of een thrombus de bloedstoevoer naar eenig gedeelte van de hersenen afgesloten is en uit naburige vaten de bloedsomloop hersteld kan worden, sterft dit hersengedeelte af en ondergaat veranderingen van gelijken aard als in andere organen. Bij de hersenen spreken wij dan van h. Het bloed treedt uit de fijnere vaatjes en geeft aan de brijachtige massa een min of meer roode kleur, de roode of gele h.; of een dergelijk uittreden van bloed komt niet tot stand, witte h. Na langen tijd, wanneer de lijder blijft leven, wordt de verweekte massa opgenomen en blijft er een defect over. De verschijnselen beginnen, als een embolus of thrombus de naaste oorzaak is, plotseling, evenals bij de hersenbloeding, hoewel zij meestal niet zoo hevig zijn.
- Icterus (zie Geelzucht)
- Insulinekuur (behandeling):
- De insuline in ons lichaam heeft als taak: het op peil houden van het suikergehalte van ons bloed. Schiet de insuline in haar taak tekort, dan stijgt dit suikergehalte en de suiker word zelfs door de nieren uitgescheiden (suikerziekte). Spuit men zoo’n zieke insuline in dan daalt het suikergehalte weer.
Nu was opgevallen, dat suikerzieke geesteszieken, die met insuline werden ingespoten, zoo rustig werden na een injectie. Daarop heeft Dr. Sakel uit Weenen bij schizophrenen zeer groote hoeveelheden insuline ingespoten. Hierdoor daalt het suikergehalte van het bloed sterk; tengevolge daarvan ontstaan opwindingstoestanden, hongergevoelens, bevingen en tenslotte verliest de zieke het bewustzijn. Hij zweet veel en soms ontstaan krampen. Nadat deze toestand één uur heeft geduurd, dient men suiker in overmaat toe, waarop de zieke prompt tot het bewustzijn terugkeert. Het suikergehalte in het bloed word weer normaal.
- De insuline in ons lichaam heeft als taak: het op peil houden van het suikergehalte van ons bloed. Schiet de insuline in haar taak tekort, dan stijgt dit suikergehalte en de suiker word zelfs door de nieren uitgescheiden (suikerziekte). Spuit men zoo’n zieke insuline in dan daalt het suikergehalte weer.
- Largactil (merk medicatie):
- Zie Chloorpromazine.
- Marasmus (voedingsstoornis):
- is een vorm van ondervoeding die ontstaat door onvoldoende voedselinname, zoals bij een hongerstaking of darmziekte.De term ‘marasmus’ is afkomstig uit het Grieks, en betekent ‘wegkwijnen’.Het dient te worden onderscheiden van kwashiorkor, wat ontstaat door een tekort aan eiwitten. Bij marasmus is er zowel een tekort in de energie-inname als een eiwittekort. Er is geen vet-ophoping meer, als laatste redmiddel verbruikt de patiënt zijn eigen spieren als energiebron. De patiënt ziet er uitgemergeld uit (in tegenstelling tot het ‘hongerbuikje’ bij kwashiorkor). Sterk ondervoede kinderen kunnen op lange termijn hersenletsels oplopen
- Melancholie (gemoedstoestand):
- Melancholie heeft sinds de antieke tijd een hele tocht afgelegd. In de loop der tijd heeft melancholie verschillende benamingen gekregen, waaronder spleen, ennui, saudade, walging, zwaarmoedigheid, Weltschmerz, toska, duende, Fernweh, Mal du Siècle. Het is enerzijds de tol die we betalen doordat we (te) veel weten (over onszelf) of net weten dat we aan de grenzen van ons kunnen en kennen zijn gekomen. Anderzijds is een melancholicus vaak pessimisme, gemis aan moed en ethische lafheid verweten.
- Mensendieck (behandelmethodiek):
- De behandeling richt zich op (het voorkomen van) klachten ten gevolge van een incorrecte houding of beweging (eventueel veroorzaakt door een bepaalde afwijking of ziekte) en het verkrijgen van praktisch inzicht. Voor elke patiënt wordt een individueel behandelplan opgesteld. Tijdens de behandeling zal het verbeteren van de houding en een goede kwaliteit van bewegen centraal staan. Daarbij wordt gekeken wat de patiënt in zijn dagelijks leven doet, zodat een goede kwaliteit van bewegen ook praktisch bruikbaar is. Meestal is het niet nodig om gebruik te maken van (fitness) apparatuur omdat de patiënt functionele oefeningen leert om zijn klachten onder controle te houden. De insteek van de behandelmethode is dat men leert wat men zelf kan doen waardoor het resultaat vaak duurzaam is. Kenmerkend aan deze behandelmethode is dat er gebruikgemaakt wordt van een motorisch leerproces waarbij zelf zien, zelf ervaren en zelf oordelen centraal staan. Dit zijn belangrijke aspecten die nodig zijn om daadwerkelijk tot een houdings- en bewegingsverandering te komen.
- Neuroplegica (antipsychotica middelen):
- is een verouderde term voor een aantal nu antipsychotica genoemde middelen, en had oorspronkelijk betrekking op de middelen chloorpromazine en reserpine. Deze term gaf aan welke effecten deze middelen op de patiënten hadden, namelijk psychomotorische vertraging, verminderde interesse en initiatief, emotionele onverschilligheid en affectieve indifferentie.
- Neurastheen syndroom:
- Psychisch syndroom waarbij het zenuwstelsel makkelijk overbelast kan worden. Het kenmerkt zich onder andere door een snelle geestelijke en lichamelijke vermoeibaarheid, hartkloppingen, pijn in het hoofd en concentratiestoornissen. synoniem: neurasthenie
- Orphenadrine (Disipal):
- Orphenadrine is een anticholinerge drug van de ethanolamine antihistamine-klasse; het is nauw verwant aan difenhydramine. Het wordt gebruikt om spierpijn te behandelen en te helpen bij motorische controle bij de ziekte van Parkinson, maar is grotendeels vervangen door nieuwere medicijnen.
- Paralyse (zie Hersenverweeking)
- p.H.meter (Beckman):
- Penthotal (anesthesiemiddel):
- Dit geneesmiddel behoort tot de groep van anesthesiemiddelen. Deze geneesmiddelen zorgen dat u in diepe slaap (anesthesie) wordt gebracht en gehouden voor een kortdurende operatie of een andere ingreep.
- Perphenazine (trilafon):
- Perphenazine is een typisch antipsychoticum. Chemisch gezien is het geclassificeerd als een piperazinylfenothiazine. Oorspronkelijk in de VS op de markt gebracht als Trilafon, is het al tientallen jaren in klinisch gebruik.
- Phenergan (merk medicatie):
- Zie Promethazine.
- Promethazine (medicatie):
- is een eerste generatie anti-histaminemiddel uit de fenothiazinefamilie. Promethazine heeft een kalmerende, antipsychotische en anticholinerge werking en is eveneens effectief als middel tegen overgeven
- Reserpine (reserphine):
- is een indoolalkaloïde uit de Rauwolfia serpentina dat vroeger gebruikt werd als antipsychoticum en antihypertensivum, maar wegens de vele bijwerkingen in veel landen niet meer gebruikt wordt. Na de introductie als bloeddrukverlager is het bijna overal van de markt gehaald wegens het hoge aantal zelfmoorden onder gebruikers.
- Salmonella (salmonellose):
- kan bij de mens via de orale route (besmet voedsel, zoals onvoldoende verhitte eieren, kip of vlees en rauwe groenten en fruit) ziekte induceren zoals gastro-enteritis (maagdarmpathologie), systeemziekten van organen (beenmerg) en buiktyfus en paratyfus. Ongeveer 85% van de besmettingen vindt op deze wijze plaats en 5 tot 10% door direct contact met dieren.
- Slaapkuur (behandeling):
- De slaapkuur werd in 1922 door Klaesi ingevoerd en beoogt de patiënt per etmaal 18 tot 20 uur te laten slapen gedurende een periode van 1 – 2 weken. Hiertoe word gebruik gemaakt van een combinatie van slaapmiddelen. (dikwijls Somnifeen en/of Amytal) en neuroleptica (dikwijls Largactil). De slaapkuur nu, is bedoeld om de patiënt enige tijd te onttrekken aan een als ondraagelijk ervaren werkelijkheid. De slaapmiddelen bewerkstelligen de slaap, de neuroleptica versterken het effect van de slaapmiddelen en dempen bovendien de emotionaliteit zodat de patiënt meer onverschillig komt te staan tegenover gedachteninhouden waardoor hij tevoren overrompeld werd.
- Tofranil (merk medicatie):
- Imipramine, verkocht onder de merknaam Tofranil onder andere, is een tricyclisch antidepressivum dat voornamelijk wordt gebruikt bij de behandeling van depressie. Het kan ook symptomen van agitatie en angst verminderen.
- Tonsillectomie (keelamandelen verwijderen):
- De ingreep wordt anno 2019 altijd onder kortdurende algehele anesthesie uitgevoerd en de patiënt mag meestal dezelfde dag nog naar huis. De amandelen worden via de mond (die tijdens de ingreep open wordt gehouden met een klem) met een tang losgemaakt van de onderlaag waarna de openliggende bloedvaten worden dichtgebrand, wat het branderige gevoel in de keel na de operatie veroorzaakt. Bij een tonsillectomie wordt meestal – indien nog aanwezig – ook het adenoïd (de neusamandel) verwijderd (adenotomie). Deze gecombineerde ingreep wordt ‘adenotonsillectomie’ genoemd en wordt met name bij kinderen uitgevoerd.
- Trilafon (Perfenazine):
- Trilafon is een conventioneel antipsychoticum, ook bekend als een typisch antipsychoticum, wat betekent dat het een van de eerste generatie antipsychotica is die in de jaren vijftig is ontwikkeld. Dit betekent dat het meer, en potentieel ernstiger, bijwerkingen heeft dan nieuwere, atypische antipsychotica. Toch kan het een goede keuze zijn voor de behandeling van bepaalde mensen.
- Truxal (hydrochloride, merk medicatie):
- medicatie t.b.v. een psychose zonder agitatie een antipsychoticum op basis van oorzaak van de psychose, effectiviteit, bijwerkingen en toedieningsvorm (voorkeur olanzapine bij schizofreniespectrum).
- Tuberculose (bacteriële infectieziekte):
- is een ernstige, soms besmettelijke bacteriële infectieziekte, veelal veroorzaakt door Mycobacterium tuberculosis. Deze bacterie werd in 1882 ontdekt door Robert Koch. Als een tuberculose-infectie actief wordt, is dat meestal in de longen. Mogelijke symptomen zijn onder meer pijn op de borst en langdurig hoesten waarbij soms slijm wordt opgehoest. Extrapulmonale tuberculose is tuberculose buiten de longen. Het is mogelijk om in ieder orgaan van het lichaam tuberculose te krijgen behalve in de haren of nagels. Extrapulmonale tuberculose komt vaker voor bij mensen met een verstoord afweersysteem en bij jonge kinderen. Door gebruik van meerdere daartoe geschikte antibiotica tegelijk is tuberculose tegenwoordig meestal goed te behandelen. In de volksmond wordt tuberculose ook wel tering genoemd.
- Ultraviolet-spectrofotometer (Beckman):
- Vitatron colorimeter:
